Śląsk, lata 1863-1945. Serial opowiada o losach rodziny Pasterników mieszkających we wsi Wielowice pod Pszczyną. Niedaleko od osady przebiega granica trzech zaborów. Głową rodziny jest Franciszek (Franciszek Pieczka). Mężczyzna jest prawdziwym patriarchą rodu - decyduje o przyszłości dzieci i podejmuje najważniejsze decyzje dotyczące rodziny.Nadchodzi rok 1939. Bolek pracuje w fabryce maszyn górniczych, gdzie coraz śmielej poczynają sobie bojówki nazistowskie. Nawet ludowa zabawa, zorganizowana przez harcerzy z okazji święta 3 maja, staje się dla Niemców pretekstem do awantury między Polakami a nastawioną prohitlerowsko młodzieżą niemiecką. Krysia - mimo że jest narzeczoną Bolka - spotyka się też z Willim, synem Jerzego. Gustek, parający się szmuglem, pomaga nielegalnie przekraczać granicę Niemcom szerzącym dywersję. Zygmunt - młodszy syn Tomasza poznaje Wisię - pielęgniarkę ze szpitala. Między młodymi rodzi się uczucie. Tymczasem starzejący się coraz wyraźniej dziadek Stanik duże nadzieje wiąże z trzynastoletnim Zbyszkiem, ulubieńcem całej rodziny Pasterników.